85 yıl önce Ukrayna’da Holodomor adında korkunç bir facia yaşandı. 1932-1933 yılları arasında milyonlarca insanın açlıktan öldüğü faciaya bu ismi Ukrayna halkı verdi. O yıllarda yaşanan açlık doğal felaketten, kuraklıktan veya kötü hasattan kaynaklanmadı. Açlık, Ukraynalıları yok etmeye yönelik Stalin tarafından geliştirilen rejimin sonucuydu.
İnsanların bütün yiyecekleri ve hayatta kalabilmelerini sağlayan her şey ellerinden alınıyordu. Ukrayna’daki açlık çeken bütün bölgeler askerlerle çevriliydi, kimsenin kurtarılmaması ve hiçbir yardımın geçmemesi için Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti’nin bütün sınırları kapatılmıştı. Silahı açlık terörü olan komünist hükümetin Ukrayna halkına karşı başlattığı gerçek bir savaştı.
Bilim adamlarının çoğunluğu, Holodomor sırasında 7 milyonu aşkın kişinin hayatlını kaybettiğini belirtiyor. Sıra sıra daha yüksek rakamlar da söyleniyor. Ama bilim adamları 1930’larda birkaç milyondan fazla insanın ölmesi konusunda hemfikirler.
Haziran 1933 tarihinde her gün 34 bin kişi, her saat 1440 kişi ve her dakika 24 kişi hayatını kaybediyordu. Rakamlar korkutucu- bir ülkenin nüfusu kadar insan sayısı yarım yılda yok oldu… her Ukrayna ailesi akrabasını, yakınını, arkadaşını kaybetti. Bu suçun boyutları ve sebepleri, 50 yılı aşkın süredir insanlardan ve dünya kamuoyundan saklamaya çalışılıyordu. Sovyetler döneminde Holodomor ile ilgili herhangi bir hatırlatma durumundan dolayı insanlar hapis cezası alabilirdi. Böylece, Avrupa’nın coğrafi merkezinde yer alan suç 20. yüzyılın devamında gizli kaldı.
Neden Ukrayna?
Birinci sebep sınıf özelliklerine dayalıdır. Ukraynalı köylü, Stalin’in karşı devrim olarak gördüğü kolektif çiftlikte tüm özel çiftliklerin zorla birleştirilmesine karşı önemli bir muhalefet oluşturdu. Bunun dışında diğer milli bir sebep vardı. Ekim Devrimi sırasında Ukrayna bağımsızlığını ilan edip 1917-1920 yıllar arasında Bolşeviklerin rejimiyle mücadele ediyordu. Bolşevikler kazandı, ama SSCB en güçlü, ayaklanmaya hazır olan ikinci ülke’nin Ukrayna olduğu biliniyordu. Bu durum Komünist rejiminin var olmasını tehlike altında tutuyordu (burada çok haklıydılar, çünkü 1991’de Ukrayna bağımsızlığını ilan etmekle birlikte SSCB yıkıldı). Ukrayna’nın direnişini yok etmek için korkunç enstrüman- açlık seçilmişti.
Nasıl?
Holodomor mekanizması 1920’lerde Stalin’in Başkanlığındaki Moskova Komünistleri tarafından çalıştırılmıştı. 1928 yılının ocak ayında komünistler tahıllara el koymaya başladı. Devlet, çiftçilerin hasatlarının çoğunu (hatta tümü) değerinin çok altında fiyatlarla aldı. Aynı zamanda rejim, ‘kulak’ olarak adlandırdığı zengin köylü sınıfına karşı bir kampanya başlattı. Sözde dekulakizasyion mülklerin ve toprağın müsaderesini ve köylülerin tahliye edilmesini öngörüyordu. Bu insanların çoğu Sovyetlerin Batı ve Kuzey taraflarına sürgün edildi.
Komünistler kolektivizasyona tamamen başladılar. Bağımsız özel çiftlikleri, kolhoz olarak adlandırılan devlet kamu çiftliklerine dönüştürmeye zorladılar. Kamu çiftliklerinin üyeleri yaptıkları işlerin faydalarını göremiyorlardı. Açlıktan etkilenen bölgeler afet alanları olarak ilan edilmeli onlara yardım edilmeliydi. Buna karşın Komünist rejim Ukrayna sorununun kapatılması konusunda kararlıydı.
Ukrayna halkının hafızasında derin izler bırakan kâbus, “5 Başak Kanunu” olarak adlandırılan kanun. Bu kanuna göre bütün hasat toplandıktan ve muhasebesi yapıldıktan sonra ufak bir miktar ile tahılı toplayan kişi hapisle cezalandırılacaktı. Hükümet, evlerden buğday, yiyecek, evcil hayvanlara el koymak için düzenli olarak özel gruplar oluşturarak evlere gönderiyordu. Kampanya, polis, güvenlik güçleri, yerel Komünist Parti üyeleri ve Komünist Gençlik kolları üyelerinin tüm personelini kapsıyordu. O sırada Ukraynaca eğitim veren okullar kapanıyor, bilim insanları ve aydınlar zulüm altında tutuluyordu.
Bütün bunlar -Suni açlık- Ukraynalıların kimliğini ve Ukrayna milletini yok edilmesi için yapıldığını ispatlamaktadır.
Komünist Partisi Merkez Komitesi (Bolşevikler), hasatı hükümete teslim etmeyen herkese karşı en acımasız baskıların uygulanmasına dair bir karar yayımlandı. Aramalarda son yiyecek kalıntıları ellerinden alınan köylüler ölüme gönderiliyorlardı. Josef Stalin’in kararına göre, Ukrayna’nın açlık çeken bölgelerinde yaşayan köylülerin Sovyetler Birliğinin diğer bölgelerine çıkmaları yasaktı. 1933 yılının Haziran ayında, Ukrayna’da yaşanan açlık zirvesine ulaştı. İstatistiklere göre Haziran ayında Ukrayna’da 1 milyondan fazla insan öldü.
Suni bir şekilde bir milleti yok etmeye yönelik oluşturulan Holodomor, Sovyet Rusya’dan ayrılmak istediği için Ukrayna’ya karşı uygulanan bir cezaydı. Amaçları Ukraynalıları korkak ve uyumlu bir millete çevirmekti. En büyük darbeyi, milletin temelini oluşturan köylülere vurdu. Ancak, Ukrayna halkı, kendi tarihi hafızasını koruyup muhafaza ederek en büyük sınamayı geçti. Ukrayna bağımsızlığını ilan ettikten sonra, Ukrayna halkı, Holodomor kurbanlarını anlamlı şekilde anma fırsatını buldu.
Bu suç için bir sınırlama süresi olmamakla birlikte. Kanada, ABD, Avustralya, Portekiz, Vatikan, Estonya, Litvanya, Letonya, Gürcistan, Polonya, Macaristan, Ekvador, Kolombiya, Meksika, Paraguay, Peru gibi 16 ülkesinde Holodomor soykırım olarak tanınmıştır.
Holodomor faciası, her Ukraynalının kalbinde yaşamaktadır. Her sene, Ukrayna’da ve diğer ülkelerde yaşayan Ukraynalılar bu korkunç cinayetin kurbanlarını anıyorlar. Ukrayna, Holodomor ile ilgili gerçekleri anlatmak ve ileride böyle bir faciaya yol açabilecek durumlara sebebiyet verilmemesi adına, Kasım’ın son Cumartesi günü bütün dünyanın dikkatini üzerine çekiyor.
