Yeni Yıl ve özellikle Noel, Ukrayna’daki en popüler ve en sevilen tatillerdir. Her ikisi de uzun bir tarihe ve mucizevi bir şekilde hayatta kalan benzersiz bir Ukrayna kültürel kimliğini keşfetmeye izin veren özel bir gelenek ve ritüel dizisine sahiptir. Noel geleneklerini unutulmayan Ukrayna, 1991 yılında bağımsızlığını kazandıktan sonra, Noel Günü’nü resmî tatilde ilan ederek, Noel geleneklerini günümüze kadar sürdürmeyi başardı. Ukrayna Noel geleneklerinin, Hristiyanlık öncesi Pagan geleneklerine kadar uzandığı tahmin edilmektedir.
Noel, her yıl 25 Aralık tarihinde İsa’nın doğumunun kutlandığı Hristiyan bayramıdır. Grek Katolikler ve Ortodoks Hıristiyanlar, Noel’i, Katolik ve Protestanlardan bağımsız olarak 6 Ocağı 7 Ocağa bağlayan gece kutluyorlar.
Gregoriyen takvimi ile 1917 devrimine kadar kullanılan Jüliyen takvimi arasındaki gün farkından dolayı, Ukrayna’da Noel geleneksel olarak 7 Ocak’ta kutlanıyor. Fakat geçtiğimiz yıldan itibaren resmi olarak hem 25 Aralık hemde 7 Ocak tarihlerinde Ukrayna’da Noel kutlamaları yapılıyor.
Ukrayna’da 7-14 Ocak haftası geleneksel Noel kutlamalarına ev sahipliği yapar. Ukraynalılar aile dostlarını ziyaret ederler, geleneksel yemeklerin olduğu sofralarda bir araya gelerek, Noel şarkıları söyler ve birbirlerine yeni yıl için iyi dileklerini ileterek samimi gelenekler ile kutlamalar yaparlar.
6 Ocağı 7 Ocağa bağlayan gece, yani Hz. İsa’nın doğduğuna inanılan gün, Hıristiyanlıkta var olan orucun da son günü. Ukrayna’da Noel Arifesi “Kutsal Akşam” olarak adlandırılır, evlerin pencereleri önünde yakılan bir mum, bu özel zamanın kutlamalarına katılmak için aileleri olmayanları beklemek içindir ve ilk yıldız gökyüzünde belirene kadar Noel Arifesi yemeği servis edilmez.
Kutsal Akşam yemeğinin geleneksel yemeği “Kutya” dır. Yemek duasının akabinde, buğday, şeker, haşhaş tohumu, bal, üzüm ve ceviz içinden, bugüne özel hazırlanan bir tatlı olan Kutya ile yemeğe başlanır. Kutya, yılda yalnızca iki kez yapılıyor, Noel ve Paskalya’da. Kutya, ailenin tüm üyeleri tarafından birliği sembolize etmek için ortak bir tabak içerisinden yenilir.Noel akşamında Hz İsa’nın 12 havarisini temsilen 12 farklı yemek sunulması da Kutsal Akşam Yemeği’nin bir özelliğidir.
Kutia (tatlı tahıl pudingi).
Borshch (pancar çorbası).
Vushka (mantarlı küçük köfte).
Varenyky (lahana ve patatesli köfte).
Holubtsi (lahana dolması) gibi Ukrayna’ya özel lezzetleri içerir.
Ukrayna’da Noel’in ilginç bir yönü, bir buğday demetinin, ataları ve Ukrayna’daki uzun tarım geleneğini hatırlatmak için eve getirilmesidir.
Ukrayna’nın her köşe başı, geleneksel Noel süsü olan büyüklü küçüklü ‘Didukh’lar ile donatılır. Saman ve buğday başaklarından yapılan küçük çiçek demetleri Didukh’lar, bereketi ve ataların ruhlarını simgeler.
Ukrayna Noel geleneklerinin diğer bir parçası ise grupça seslendirilen dinî şarkılar olarak adlandırılan Kolyaduvannya’dir.
Ukrayna’nın tarihini ve efsanelerini hatırlatan dini şarkılar “Kolyadkı”, çoğunlukla kiliselerde, şehir merkezlerinde dolaşarak, grupça seslendirilir ve bu dini şarkıları söyleyen çocuklara küçük hediyeler verilir.
Ukrayna’da, Noel kutlamaları fuar, tiyatro oyunlarına, yerel zanaatkârların sergilerine, çocuklar için oyun ve atölye çalışmalarına, yerel toplulukların ilahi dinletilerine sahne olmaktadır.
